Thu gom rác theo giờ, hiệu quả và thách thức

(Phapluatmoitruong.vn) – Mô hình thu gom rác theo giờ ra đời xuất phát từ những bất cập trong thực tiễn quản lý đô thị

Với tốc độ đô thị hóa rất lớn của thành phố Bắc Ninh như hiện nay, trên nhiều tuyến phố trung tâm có xu hướng ùn tắc vào giờ cao điểm, bên cạnh đó sáng, chiều thường xuyên xuất hiện các xe thu gom, điểm tập kết rác thải dưới lòng đường ảnh hưởng giao thông, gây mất mỹ quan đô thị, vệ sinh môi trường (VSMT). Đồng thời với nó là nhiều điểm tập kết rác thải hiện nay không đảm bảo tiêu chuẩn, không cố định cần phải bỏ để đảm bảo mỹ quan đô thị, VSMT và giao thông.

Nguyên nhân chủ yếu là do mặt bằng chật hẹp nằm trong khu đô thị đông đúc, song ngược lại Thành phố vẫn chưa có quỹ đất riêng để bố trí điểm tập kết xe thu gom rác một cách hợp lý và vì vậy để giảm thiểu và dần xóa bỏ các điểm tập kết này theo xu hướng chung để Thành phố trở thành đô thị thông minh.

Vì vậy mô hình thu gom rác theo giờ ra đời xuất phát từ những bất cập trong thực tiễn quản lý đô thị. Đến nay, sau hơn 3 năm triển khai thực hiện, mô hình này bước đầu nhận được sự đồng tình, ủng hộ của đa số người dân, qua đó góp phần tạo sự chuyển biến về nhận thức và hành động để mọi người chung tay giữ gìn, bảo vệ môi trường chung của thành phố.

Để giải quyết bài toán này Công ty CP môi trường và CTĐT Bắc Ninh từ tháng 7/2016 đã đưa vào thực hiện “Mô hình đổi mới quy trình thu gom, vận chuyển rác thải theo giờ” theo hình thức thu gom rác bằng hình thức đặt và thu thùng theo giờ.

Công trình tháp đồng hồ kết hợp đài phun nước tô đẹp thêm cho cảnh quan đô thị thành phố Bắc Ninh. Ảnh TL

Cụ thể:
Hằng ngày, từ 14 giờ 00 đến khoảng 16 giờ, công nhân Công ty tiến hành đưa thùng nhựa loại 240 lít có thiết kế nắp đậy ra từng địa điểm mặc định (địa điểm đã được tổ dân phố, khu phố thống nhất) được đặt ngay ngắn trên vỉa hè, mở nắp.

Từ 21 giờ đến 23 giờ dùng xe ô tô có thiết kế bàn nâng di chuyển đến từng vị trí đặt thùng, hạ bàn nâng xuống và kéo thùng lên xe ô tô cho đến hết lượt thùng, thực hiện theo hình thức cuốn chiếu, sau đó chuyển đến điểm tập kết để nạp rác lên xe cuốn ép rác chuyên dùng đưa xuống bãi xử lý tập trung của tỉnh để xử lý theo quy định. Khi hoàn tất công tác thu gom, các thùng rác được rửa vệ sinh bằng máy rửa tự động đảm bảo sạch sẽ và được xếp ngay ngắn chuẩn bị cho ngày hôm sau. Quy trình trên được lặp đi, lặp lại hàng ngày và đảm bảo thùng mang đi đặt đã được rửa sạch, đảm bảo VSMT.

Kết quả đạt được:
– Công tác thu gom rác theo giờ được áp dụng vào một số tuyến phố trung tâm có mật độ đô thị hóa cao đã góp phần giảm thiểu việc sử dụng xe gom đẩy tay theo công nghệ cũ, xóa bỏ được các điểm tập kết rác trên đường, hạn chế nước rỉ rác gây mất mỹ quan đô thị và vệ sinh môi trường.

– Từng bước tạo được sự chuyển biến về nhận thức của người dân trong việc chấp hành các quy định của nhà nước đối với công tác thu gom, vận chuyển rác trên địa bàn.
– Về mặt xã hội, người dân có ý thức trong việc đổ rác theo giờ quy định, tạo điều kiện thuận lợi cho nhân viên môi trường thu gom nhanh chóng, hiệu quả. Thành công của việc thu gom rác theo giờ làm nền tảng để sau này tiến hành những đề án mới, trong đó phấn đấu trong tương lai sẽ không còn xe gom đẩy tay trên đường, tạo mỹ quan đô thị ngày càng đẹp hơn.

Đánh giá hiệu quả đề án “Thu gom rác thải theo giờ” ở địa bàn Thành phố qua ba năm triển khai “Thu gom rác thải theo giờ”, đến nay, tình hình môi trường trên địa bàn đã được cải thiện rõ rệt, tình trạng ô nhiễm môi trường do việc vứt rác bừa bãi, ô nhiễm môi trường tại các điểm đặt thùng rác đã giảm đáng kể; ý thức người dân, cơ quan, doanh nghiệp trong việc đổ rác đúng thời gian, đúng nơi quy định ngày càng được nâng cao; thùng rác vệ sinh sạch sẽ, bảo đảm mỹ quan đô thị.

Khó khăn – vướng mắc:
– Việc thu gom rác theo giờ theo phương pháp rải thùng chi phí lớn (Chi phí thêm mua, rửa và rải thùng), do đó cần có sự đầu tư thêm của nhà nước. theo tính toán của chúng tôi, nếu thực hiện trên địa bàn toàn Thành phố Bắc Ninh thì sẽ tăng so với cũ từ 6 đến 8 tỷ đồng/năm.
– Việc lựa chọn vị trí đặt thùng cũng rất phức tạp, vì người dân không muốn đặt trước cửa nhà mình. Do đó cần phải có sự vào cuộc tích cực của cấp ủy đảng, chính quyền và đoàn thể của địa phương. Đặc biệt là sự ủng hộ của nhân dân, sự chỉ đạo quyết liệt của Thành Phố.
– Một bộ phận người dân ý thức chưa cao, đổ rác không đúng giờ, đổ rác ngoài thùng gây mất VSMT và khó khăn cho công tác thu dọn.

Kết luận:
1. Việc thu gom rác theo giờ chỉ phù hợp và hiệu quả ở những địa bàn có hạ tầng chật hẹp, có mật độ dân số cao, khó khăn về điểm cẩu gắp và những địa phương có điều kiện về kinh tế (do chi phí lớn hơn 6,250,000đ/ thùng/năm tương đương khoảng 400 triệu đồng/phường/năm).
2. Việc thực hiện thu gom rác theo giờ theo phương pháp này chỉ thành công khi có sự vào cuộc tích cực của cả hệ thống chính trị, nhất là ở cơ sở và đặc biệt phải được sự ủng hộ của người dân (tức là phải xuất phát từ nhu cầu thực tế của địa phương và của người dân).

Kiến nghị, đề xuất:
Hiên nay do quá trình đô thị hóa rất nhanh, trong khi đó hạ tầng phục vụ cho công tác VSMT lại không theo kịp, nhất là hệ thống điểm gom, cẩu gắp rác và công nghệ thu gom rác. Do đó năng suất lao động không tăng, ảnh hưởng đến thu nhập của người lao động và lợi nhuận của Công ty; đồng thời với phương pháp thu gom truyền thống sẽ gây mất mỹ quan đô thị và ảnh hưởng đến giao thông cũng như chất lượng công việc, đồng thời kiến nghị với các cấp có thẩm quyền:
1. Cho phép ứng dụng và mở rộng thực hiện các hình thức thu gom mới có hiệu quả.
2. Xây dựng và ban hành định mức đối với các phương pháp thu gom mới làm cơ sở cho các Công ty thực hiện.

Ngô Minh Châu

Chủ tịch HĐQT Cty CP Môi trường và CTĐT Bắc Ninh

(Theo Môi trường & Đô thị điện tử)

Ảnh: Thành phố Bắc Ninh luôn xanh sạch đẹp. Ảnh TL