Nhân rộng hệ thống cân tải trọng tự động để ‘dứt điểm’ xe quá tải

Trong văn bản gửi Bộ GTVT, Cục Đường bộ Việt Nam đã kiến nghị lắp đặt thêm các hệ thống cân tải trọng tự động tại nhiều dự án cao tốc và tuyến đường quốc lộ.

Sau khi thực hiện thí điểm thành công việc đưa 2 bộ cân tải trọng tự động tốc độ cao 1 cấp cân lắp đặt tại Km78+830(T)/QL.5 để kiểm soát và xử lý các phương tiện vi phạm tải trọng trên tuyến đường này, tỉ lệ bình quân số lượt xe tải vi phạm mức bị xử phạt trên số lượt xe đã cân giảm mạnh từ 6,9% xuống còn 0,12% (giảm 57,5 lần); số lượt xe tải vi phạm bình quân trên ngày giảm từ 176 lượt xe trên ngày xuống còn 1,5 lượt xe/ngày (giảm 117,3 lần).

Để từng bước hạn chế và tiến tới dứt điểm hoàn toàn tình trạng xe quá khổ, quá tải lưu thông trên các tuyến đường, Cục Đường bộ Việt Nam đã có văn bản số 3561/CĐBVN-PCTT gửi Bộ GTVT để đề xuất lắp đặt hệ thống cân tải trọng xe lưu động tự động trên các dự án cao tốc đang triển khai thi công và sửa đổi, bổ sung QCVN 66:2013/BGTVT.

Hệ thống cân tải trọng tự động sau 1 thời gian thử nghiệm được đề xuất nhân rộng tại tất cả các dự án cao tốc và cả trên những tuyến đường quốc lộ.

Ông Nguyễn Xuân Cường, Cục trưởng Cục Đường bộ Việt Nam cho biết, quá trình đưa các bộ cân tải trọng tự động vào sử dụng cho thấy các thiết bị này kiểm soát tự động 24/24h trong mọi điều kiện thời tiết; giám sát 100% số lượt xe lưu thông trên đoạn đường đặt thiết bị cân; dữ liệu được gửi đến cơ quan có thẩm quyền (Thanh tra giao thông, Cảnh sát giao thông) “phạt nguội” hoặc kiểm tra, xử phạt trực tiếp ở vị trí phù hợp; khắc phục được các hạn chế của các trạm cân tải trọng truyền thống, cân xách tay.

Theo đánh giá của Cục Đường bộ Việt Nam, sau 1 thời gian sử dụng, hệ thống cân tải trọng tự động cho thấy những ưu điểm vượt trội. Theo đó, cân tự động có kinh phí vận hành thấp, không phải bố trí cán bộ túc trực, bảo đảm tính khách quan, là biện pháp phòng chống tiêu cực, nhũng nhiễu hiệu quả do không tiếp xúc trực tiếp với đối tượng có hành vi vi phạm về tải trọng xe.

Hệ thống cân tải trọng tự động tỏ ra vượt trội hơn rất nhiều so với phương thức cân tải trọng truyền thống.

Cục Đường bộ Việt Nam cũng đã đề nghị Bộ GTVT chỉ đạo cho phép bổ sung vào các dự án cao tốc đang triển khai hạng mục lắp đặt hệ thống cân tải trọng tự động theo 2 phương án:

Phương án 1: Lắp đặt hệ thống cân tải trọng tự động tại các nhánh vào đường cao tốc (tại làn dành cho xe tải) để kiểm soát và từ chối phục vụ nếu phương tiện vi phạm. Phương án này có ưu điểm là các xe chở hàng quá tải trọng không vào được cao tốc vì bị từ chối phục vụ, không làm ảnh hưởng đến chất lượng và tuổi thọ đường cao tốc.

Tuy nhiên, nhược điểm của phương án này là vẫn gây hư hỏng cho hệ thống kết cấu hạ tầng giao thông đường bộ nói chung, vẫn cần nhiều nhân lực và quan trọng là không đủ sức răn đe.

Song song với việc lắp đặt hệ thống cân tải trọng tự động tại các dự án cao tốc thì những tuyến đường quốc lộ cũng cần được áp dụng công nghệ này nhằm dứt điểm tình trạng xe quá tải.

Phương án 2: Lựa chọn vị trí trên đường cao tốc có nhiều phương tiện phải đi qua để lắp đặt hệ thống thiết bộ cân tải trọng tự động trên tất các làn xe chạy (không lắp ở tại các làn thu phí vì do có nhiều làn nên phải lắp nhiều bộ cân, thiết bị cân được lắp đặt và kiểm định phải đạt cấp chính xác F10, hệ thống camera tự động chụp biển số trong mọi điều kiện, có khả năng kết nối, chia sẻ dữ liệu đăng kiểm phương tiện…).

Phương án trên có ưu điểm là kiểm soát được hầu hết các phương tiện lưu thông trên cao tốc; số lượng bộ cân tải trọng được lắp đặt ít, đồng thời có thể sử dụng dữ liệu cung cấp từ các bộ cân này để xử “phạt nguội” theo quy định.

Dựa vào các tính toán và đánh giá kết quả thí điểm trước đó, Cục Đường bộ Việt Nam đã kiến nghị Bộ GTVT lựa chọn Phương án 2 để triển khai trong thời gian tới.