Gần nửa tháng nay, hơn 30 hộ nuôi ngao xã Quảng Nham (huyện Quảng Xương, Thanh Hóa) đứng ngồi không yên trước tình trạng ngao chết bất thường. Với nhiều hộ, đó là thứ tài sản cuối cùng để họ có thể tất toán cho ngân hàng cũng như mua sắm Tết và đầu tư gối vụ…
Lao đao vì ngao
Đến cánh đồng nuôi ngao của xã ven biển Quảng Nham, chúng tôi chứng kiến cảnh nhiều người dân đứng thất thần nhìn ngao chết đặc cánh đồng. Hộ gia đình ông Ngô Văn Long (thôn Bình, xã Quảng Nam) nuôi hơn 8ha ngao thương phẩm và ngao giống đã bị chết sạch. Theo ông Long, sáng 27/11, ông bắt đầu phát hiện ngao chết trắng, số lượng chết lên đến 90% rồi sau là toàn bộ, ước tính thiệt hại cho gia đình khoảng 6 tỷ đồng. Hỏi về nguyên nhân ngao chết, ông Long lắc đầu bảo không biết.
“Đã 20 năm nay, người nuôi ngao của xã chưa gặp trường hợp nào thiệt hại nặng nề như nay. Rất mong cơ quan chức năng sớm đưa ra kết luận nguyên nhân ngao chết, đồng thời có chính sách hỗ trợ cho người nuôi ngao trước những khó khăn này”, ông Long nói.
Trong khi đó, hộ ông Lê Ngọc Tân (thôn Thanh, xã Quảng Nham), với 3ha nuôi ngao, số lượng chết lên đến 80-90%, thiệt hại khoảng 2 tỷ đồng. Ông Long cũng thấy khó hiểu về nguyên nhân ngao chết. “Bao năm nuôi ngao, đây là lần đầu tiên chúng tôi chứng kiến cảnh ngao chết hàng loạt vào dịp cuối năm như vậy. Trước đây, nếu ngao có chết cũng chỉ rải rác và thường rơi vào tháng 3 hoặc tháng 4 hằng năm, khi đó thời tiết nắng nóng. Nhưng năm nay ngao chết đột ngột vào thời điểm chuẩn bị thu hoạch là điều khó hiểu”, ông Tân chia sẻ.
Thiệt hại do ngao chết khiến các hộ dân trong xã này lâm cảnh lao đao. Nhiều hộ có hoàn cảnh khó khăn, đầu tư vụ đầu, trông chờ mùa thu hoạch thì rơi vào tình cảnh này. Như trường hợp gia đình ông Trần Văn Thành (thôn Tân, xã Quảng Nham), nuôi hơn 2ha ngao giống và ngao thịt, chỉ còn hơn 1 tháng nữa là thu hoạch ngao thương phẩm thì nay ngao chết nổi trắng bãi, ước tính thiệt hại từ 80 – 100 tấn ngao. “Năm nay, cả gia đình tôi trông chờ vào vụ thu hoạch ngao để trang trải dịp Tết, giờ thì mất hết. Mất Tết và có lẽ mất luôn cả nghề vì không biết lấy tiền đâu để đầu tư gối vụ”, ông Thành đau xót nói.
Theo thống kê sơ bộ, xã Quảng Nham có trên 30 hộ nuôi ngao với tổng diện tích 62ha. Hầu hết các hộ nuôi ngao tại Quảng Nham đều có ngao bị chết, tỷ lệ thấp cũng 50%, cao lên tới 80-90% và nhiều bãi ngao gần như chết trắng.
Truy tìm nguyên nhân
Nhiều hộ dân cho rằng, nguyên nhân ngao chết do ô nhiễm.
Trước hiện tượng ngao chết trắng bất thường, nhiều hộ dân cho rằng nguyên nhân do ô nhiễm. Theo họ, thông thường ngao hay chết vào tháng 3 hoặc 4 hằng năm, bởi khi đó thời tiết nắng nóng, chứ chưa khi nào ngao chết vào thời điểm này. Trao đổi với chúng tôi, ông Trần Xuân Lờ – Phó Chủ tịch UBND xã Quảng Nham cho biết: “Sau khi người dân báo có hiện tượng ngao chết, UBND xã đã xuống kiểm tra. Qua thống kê, toàn xã đến nay ngao chết khoảng 1.240 tấn, ước tính thiệt hại của bà con gần 15 tỷ đồng. Nguyên nhân chết vẫn chưa được xác định”.
Ông Trần Xuân Lờ cũng cho biết, hiện xã đang tổng hợp tình hình, thống kê thiệt hại và hướng dẫn các hộ nuôi thu gom, xử lý ngao chết bằng cách chôn lấp cách xa khu vực nuôi, tránh gây ô nhiễm sang các vùng nuôi khác. Đối với ngao đạt kích cỡ thương phẩm, xã khuyến cáo người dân có kế hoạch thu hoạch sớm nhằm tránh thiệt hại có thể xảy ra. Đối với ngao nuôi chưa đạt kích cỡ thu hoạch, những bãi nuôi có mật độ dày cần phải san thưa hoặc di chuyển ngao đến vùng nuôi có các yếu tố môi trường ổn định. Bãi nuôi phải được cải tạo sạch trước khi thả giống mới…
Trước tình trạng ngao chết trắng bãi, bà Vũ Thị Ánh Nguyệt – Phó Trưởng phòng NN&PTNT huyện Quảng Xương cho biết, căn cứ vào kết quả kiểm tra thực tế và kết quả xét nghiệm mẫu nước, mẫu ngao của Viện Nghiên cứu nuôi trồng thủy sản I xác định, mật độ nuôi từ 1.000 – 1.300 con/m2 (cỡ ngao 100-120 con/kg và 200-250 con/kg), 9/9 mẫu ngao đều không nhiễm khuẩn Vibrio và âm tính với bệnh Perkinsus sp… “Như vậy, nguyên nhân xảy ra hiện tượng ngao chết do mật độ nuôi cao kết hợp với giai đoạn giao mùa có sự chênh lệnh nhiệt độ ngày và đêm lớn làm ngao bị sốc”, bà Nguyệt cho biết.
Bà Ánh Nguyệt cũng khuyến cáo: “Người nuôi lưu ý, đối với ngao đã đạt kích cỡ nên tiến hành thu hoạch, riêng ngao còn nhỏ thì nên san thưa để duy trì mật độ. Ngoài ra, vệ sinh bãi ngao hằng ngày, thu gom rác, ngao chết ra khỏi vùng nuôi, chôn lấp theo quy định, cũng như tạm dừng thả nuôi mới nếu chưa xử lý môi trường nuôi. Đồng thời, theo dõi các yếu tố môi trường nước, nhiệt độ, độ mặn…”.
Theo Gia đình & Xã hội
Ảnh: Hàng chục hecta ngao nuôi thả của người dân Quảng Nham chết mà chưa rõ nguyên nhân. Ảnh: Gia Hân
Xem bài viết gốc tại đây:
