Ngày 5/6/2024, nhân Ngày Môi trường Thế giới, cơ quan giám sát biến đổi khí hậu của Liên minh châu Âu (EU) đã công bố một báo cáo đáng lo ngại: mỗi tháng trong suốt 12 tháng qua đều là tháng nóng nhất trong lịch sử so sánh hàng năm.
Đây là lời cảnh báo khẩn cấp về tình trạng biến đổi khí hậu ngày càng nghiêm trọng và cần thiết phải có hành động ngay lập tức để ngăn chặn “địa ngục khí hậu”.
Nhiệt độ toàn cầu đạt đỉnh
Theo Cơ quan theo dõi biến đổi khí hậu Copernicus (C3S), nhiệt độ trung bình toàn cầu trong 12 tháng tính đến cuối tháng 5 cao hơn 1,63 độ C so với mức trung bình thời tiền công nghiệp. Đây là khoảng thời gian nóng nhất kể từ khi dữ liệu được lưu giữ từ năm 1940. Điều này cho thấy sự gia tăng nhiệt độ nhanh chóng và đáng lo ngại, mặc dù thế giới vẫn chưa vượt qua ngưỡng nóng lên toàn cầu 1,5 độ C, mức mà các nhà khoa học cảnh báo sẽ gây ra những tác động cực đoan và không thể đảo ngược.
Tổ chức Khí tượng Thế giới (WMO) của Liên hợp quốc cũng cho biết, hiện có 80% khả năng ít nhất một trong 5 năm tới sẽ có nhiệt độ trung bình vượt quá 1,5 độ C so với thời kỳ tiền công nghiệp. Năm ngoái, khả năng này chỉ là 66%. Tổng thư ký Liên hợp quốc António Guterres nhấn mạnh rằng thế giới đang đi sai hướng và cần phải hành động ngay lập tức để ổn định hệ thống khí hậu.
Lời kêu gọi hành động
Trong bài phát biểu nhân Ngày Môi trường Thế giới, ông Guterres kêu gọi cắt giảm 30% sản lượng và sử dụng nhiên liệu hóa thạch toàn cầu vào năm 2030. Ông nhấn mạnh: “Chúng ta cần một lối thoát khỏi đường cao tốc dẫn đến địa ngục khí hậu”, và cho biết thêm: “Cuộc chiến để kìm hãm mức tăng nhiệt ở 1,5 độ sẽ thắng hoặc thua vào những năm 2020 này”.
Nhiên liệu hóa thạch – nguyên nhân chính gây ra biến đổi khí hậu – đã đạt mức cao kỷ lục vào năm ngoái bất chấp các thỏa thuận toàn cầu nhằm hạn chế lượng khí thải này. Than, dầu và khí đốt vẫn cung cấp hơn 3/4 năng lượng cho thế giới, và nhu cầu dầu mỏ toàn cầu vẫn ở mức cao.
Phó Tổng thư ký WMO Ko Barrett cảnh báo rằng thế giới đang “lạc lối” khỏi mục tiêu hạn chế sự nóng lên ở mức 1,5 độ C – mục tiêu chính của Hiệp định Paris 2015. Bà Barrett nhấn mạnh: “Chúng ta phải khẩn trương làm nhiều hơn nữa để cắt giảm lượng khí thải nhà kính, nếu không chúng ta sẽ phải trả một cái giá ngày càng nặng nề về kinh tế, hàng triệu sinh mạng bị ảnh hưởng bởi thời tiết khắc nghiệt hơn và thiệt hại nghiêm trọng đối với môi trường và đa dạng sinh học”.
Một diễn biến đáng ngạc nhiên là sự mất đi nghiêm trọng của băng biển ở Nam Cực trong những tháng gần đây. Dữ liệu khí hậu tổng thể vẫn phù hợp với các dự đoán về mức độ phát thải khí nhà kính làm nóng hành tinh. Giám đốc Copernicus, Carlo Buontempo, cho biết: “Chúng tôi chưa từng thấy điều gì như thế này trong vài nghìn năm qua”.
Tổng thư ký Liên hợp quốc Guterres chỉ trích mạnh mẽ các công ty nhiên liệu hóa thạch là nguyên nhân chính khiến nhiệt độ trái đất tăng cao. So sánh với những hạn chế của nhiều chính phủ đối với việc quảng cáo các chất có hại như thuốc lá, ông Guterres kêu gọi mọi quốc gia cấm quảng cáo từ các công ty nhiên liệu hóa thạch và kêu gọi các công ty truyền thông và công nghệ ngừng quảng cáo nhiên liệu hóa thạch.
Với những báo cáo đáng báo động này, đã đến lúc thế giới cần phải hành động quyết liệt hơn để bảo vệ hành tinh khỏi biến đổi khí hậu. Những nỗ lực cắt giảm khí thải và chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo cần được đẩy mạnh hơn bao giờ hết để ngăn chặn thảm họa khí hậu toàn cầu.
Lâm Hà
(Theo Môi trường & Đô thị điện tử)
Ảnh: Ảnh minh hoạ. ITN
