Xã Đông, huyện Kbang, tỉnh Gia Lai có hơn 110 ha cây bí đỏ nhiễm bệnh, trong đó, 60 ha diện tích cây không ra quả, 50 ha còn lại nhiễm bệnh, tỉ lệ thiệt hại khoảng 30 – 50%.
Một không khí ảm đạm, buồn bã bao trùm trên những cánh đồng bí. Những ruộng bí được người nông dân miệt mài chăm sóc hơn 4 tháng trời, chi phí bỏ ra hàng chục triệu đồng để mong có một cái Tết no đủ. Tuy nhiên, từ tháng 10 và tháng 11, bệnh khảm và bệnh phấn trắng thay nhau tấn công các ruộng bí đỏ khiến cây chết dần, chết mòn.
Dưới cái nắng như thiêu đốt, bà Lê Thị Thu, thôn 3, xã Đông, huyện Kbang đi gom từng ôm dây bí đi đốt, chuẩn bị cho vụ mùa sau Tết. Bà Thu buồn bã nói: “Hơn 3 sào bí của gia đình trồng từ tháng 10. Đầu tư gần chục triệu bạc để mong cận Tết có thể bán bí rồi mua sắm quần áo cho các con. Bí đang giai đoạn phát triển xanh tốt thì không biết bệnh gì khiến lá vàng, cây cằn cỗi rồi chết từ từ. Bệnh cứ thế lan rộng ra cả vườn, cây yếu thì chết, cây khỏe thì ra quả nhỏ rồi cũng úa dần, úa mòn. Giờ đến tháng 12, tôi chỉ thu được khoảng 4 tạ bí, không đủ tiền công chăm sóc. Năm ngoái, vụ này tôi trồng cũng được 4 – 5 tấn”.
Tương tự, bà Trần Thị Hà (thôn 4, xã Đông, huyện Kbang) bộc bạch: “Vườn tôi trồng vào khoảng tháng 11 với diện tích hơn 1 ha. Tuy trồng muộn, tránh được đợt bệnh khảm lá nhưng lại bị phấn trắng phá hoại hơn 70% diện tích. Vườn tôi đầu tư hơn 15 triệu đồng, chưa tính chi phí chăm sóc. Hiện nay, để vớt vát, chúng tôi đang liên tục tưới nước và sử dụng phân để cho quả nhanh lớn, nhưng có lẽ cũng thu hoạch được không nhiều”.
Gần đó, vườn bí khoảng gần 1 ha của gia đình bà Bốn Phêu bỏ phế luôn, không thu hoạch. Theo họ, tất cả các ruộng bí ở đây đều chung cảnh bí không ra hoa, trái bé, càng thu hoạch thì càng lỗ nên bỏ vậy luôn cho bò ăn hoặc chuyển ra trồng lại cây ớt.
Mất mùa khi Tết đang đến gần, người nông dân khốn đốn.
Trao đổi với chúng tôi, bà Trần Thị Mai – Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp huyện Kbang, cho biết: “Những tháng gần đây, trên địa bàn các huyện Đông Nam nói chung và Kbang nói riêng thời tiết rất khắc nghiệt. Sáng sớm rất lạnh nhưng đến trưa lại nắng gắt đã tạo điều kiện cho dịch bệnh hoành hành. Hiện nay, có 2 loại bệnh đã phá hoại cây bí đỏ trên địa bàn là bệnh khảm và bệnh phấn trắng. Đối với bệnh khảm, cây sẽ ngả sang màu vàng nhạt, lá nhăn nheo, khiến cây phát triển chậm, sau đó chết dần. Còn bệnh phấn trắng ngay từ thời kỳ cây con, một lớp phấn trắng bao phủ trên mặt lá khiến lá chuyển sang màu vàng rồi khô dần. Cây bị bệnh này khiến năng suất giảm mạnh hoặc không ra quả”.
“Để điều trị bệnh khảm lá thì khi phát hiện, người dân cần tưới cho sạch lớp sương sớm, đặc biệt là phần dưới của lá. Tuy nhiên, bà con lại có nhiều quan niệm dân gian và dùng không đúng loại thuốc để chữa trị khiến bệnh càng lan rộng”, bà Mai nhận định thêm.
Mai Trung
(Theo Môi trường & Đô thị điện tử)
Ảnh: Ruộng bí đỏ bị bệnh khảm lá của người dân.
