Thanh tra Chính phủ (TTCP) vừa ban hành kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật trong công tác quản lý, sử dụng đất nông, lâm nghiệp tại một số công ty, doanh nghiệp được giao, thuê đất trên địa bàn tỉnh Đắk Nông.
Buông lỏng quản lý để mất hàng nghìn ha đất rừng
Theo TTCP, trong quá trình thực hiện sắp xếp, đổi mới các nông, lâm trường, doanh nghiệp Nhà nước theo Nghị định 170/2004/NĐ-CP, Nghị định số 200/2004/NĐ-CP và Quyết định số 66/2007/QĐ-TTg ngày 15/5/2007, UBND tỉnh Đắk Nông đã thu hồi 113.346ha đất, rừng của các nông, lâm trường giao cho các Ban quản lý rừng (BQLR), Khu Bảo tồn thiên nhiên, Vườn Quốc gia, các địa phương và một số đơn vị, tổ chức, hộ gia đình cá nhân quản lý.
Trong đó, UBND tỉnh đã giao 44.520,8ha đất cho 52 công ty, doanh nghiệp tư nhân thuê để thực hiện 54 dự án nông, lâm nghiệp theo hình thức công ty, doanh nghiệp thỏa thuận địa điểm với các nông, lâm trường để lấy đất, sau đó, UBND tỉnh đồng thời ra quyết định thu hồi đất của nông lâm trường với các lý do nông lâm trường tự nguyện trả lại đất hoặc lý do để cho doanh nghiệp tư nhân thuê đất thực hiện dự án không đúng quy định…
Việc quản lý, sử dụng đất, rừng sau khi thực hiện sắp xếp, đổi mới theo Nghị định 200/2004/NĐ-CP tại các công ty nông, lâm nghiệp, BQLR để xảy ra nhiều sai phạm, nhiều diện tích rừng bị hủy hoại, đất rừng bị lấn chiếm; công tác quản lý bảo vệ rừng chưa được kịp thời, để rừng tự nhiên bị chặt phá, đất rừng bị lấn chiếm, một số đơn vị để mất rừng với diện tích lớn. Cụ thể tại 7/14 Công ty TNHH MTV lâm nghiệp từ năm 2004 đến tháng 1/2018 diện tích rừng bị giảm 8.520,8ha, trong đó: Diện tích rừng tự nhiên sản xuất giảm 7.921,44ha, diện tích rừng trồng sản xuất giảm 179,3ha, diện tích rừng phòng hộ giảm 420,1ha; diện tích đất đang bị người dân lấn, chiếm 2.306,5ha.
Theo tổng hợp báo cáo, tính đến tháng 5/2018, một số công ty nông lâm nghiệp, BQLR đang quản lý, sử dụng đã buông lỏng quản lý để diện tích đất, rừng bị xâm chiếm lớn, như: Công ty TNHH MTV cao su Phú Riềng 4.805,6ha/8.261,69ha (tỷ lệ 58,16%); Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Đức Hỏa 5.383,67ha/10.338,15ha (tỷ lệ 52,07%); Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Đắk Măng (nay là BQLR phòng hộ Đắk Măng) 2.346,52ha/6.567,31ha (tỷ lệ 35,7%); Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Đắk Ntao 3.335,17ha/11.190,15ha (tỷ lệ 29,8%); Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Quảng Sơn 3.690,63ha/13.018,76ha (tỷ lệ 28,34%); Trung đoàn 726 (Binh đoàn 16) 1.820ha/4.471,58ha (tỷ lệ 40,7%).
“Việc quản lý, sử dụng đất, rừng sau khi thực hiện sắp xếp, đổi mới theo Nghị định 200/2004/NĐ-CP tại các công ty nông, lâm nghiệp, ban quản lý từng để xảy ra nhiều sai phạm, nhiều diện tích rừng bị hủy hoại, đất rừng bị lấn chiếm; công tác bảo vệ rừng chưa được kịp thời, để rừng tự nhiên bị chặt phá, đất rừng bị lấn chiếm, một số đơn vị để mất đất rừng với diện tích lớn…”, kết luận nêu rõ.
Liên quan đến các vi phạm của lãnh đạo UBND tỉnh Đắk Nông, Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã có Thông báo số 555/TB-UBKTTW ngày 14/12.2018 kết luận và xử lý vi phạm đối với: Phó Bí thư Tỉnh ủy, Bí thư Ban Cán sự Đảng, Chủ tịch UBND tỉnh; một số là ủy viên can chấp hành, nguyên ủy viên ban chấp hành, tỉnh ủy viên, ủy viên Ban Cán sự Đảng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh phụ trách; Thủ tướng Chính phủ đã ban hành các Quyết định số 1142, 1143, 1144, 1145/QĐ-TTg ngày 9/9/2019 xử lý kỷ luật đối với Chủ tịch UBND tỉnh, Phó Chủ tịch UBND tỉnh và 2 đồng chí nguyên Phó Chủ tịch UBND tỉnh.
Chấp thuận đầu tư khi chưa thẩm định
Mặt khác, UBND tỉnh cho 43 công ty, doanh nghiệp thuê đất để thực hiện 44 dự án đầu tư quản lý, bảo vệ rừng, trồng rừng và sản xuất nông lâm kết hợp, với tổng diện tích 33.937,5ha, trong đó 448ha nằm ngoài quy hoạch 3 loại rừng là không đúng với quy định.
Điều đáng nói, UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư cho 18 dự án chưa được thẩm định nhu cầu sử dụng đất, điều kiện cho thuê đất và cho 2 doanh nghiệp thuê đất (Công ty TNHH Phú Gia Phát, Hợp tác xã Nông nghiệp TMDV Hợp Tiến), nhưng chưa thực hiện ký quỹ bảo đảm thực hiện dự án là không đúng với quy định.
Công tác kiểm tra, giám sát và đánh giá đầu tư đối với các dự án của các công ty, doanh nghiệp được thuê đất không thực hiện theo quy định tại Điều 16 Nghị định số 113/2009/NĐ-CP và Điều 66 Nghị định số 84/2015/NĐ của Chính phủ về giám sát và đánh giá đầu tư.
Một số doanh nghiệp sau khi được UBND tỉnh cho thuê đất đã xảy ra vi phạm, để bị lấn chiếm đất, rừng, rừng bị phá với tỷ lệ lớn, nhưng đến thời điểm thanh tra (tháng 8/2018), các vi phạm này chưa được xử lý theo quy định của pháp luật, như: Công ty TNHH Duy Hòa, diện tích rừng bị phá 42,9ha/47,9ha (chiếm 89,56%), có dấu hiệu chuyển nhượng đất trái phép; Doanh nghiệp tư nhân Phạm Quốc, diện tích đất bị lấn, chiếm 303,7 ha/318,7 ha (chiếm 95,29%), diện tích rừng tự nhiên bị phá 234,3 ha (chiếm 100%); Công ty CP Mắc Ca Nữ Hoàng, diện tích rừng tự nhiên bị phá 8,267ha (chiếm 36,77%), diện tích đất bị lấn, chiếm 7,137ha.
Chưa có biện pháp xử lý hàng chục tỷ đồng sai phạm
Một số công ty, doanh nghiệp được giao, thuê đất để thực hiện dự án không chấp hành nghĩa vụ tài chính, còn nợ tiền, nhưng chưa có biện pháp kiên quyết thu hồi, chưa xử lý phạt chậm nộp theo quy định, điển hình như: Công ty TNHH MTV lâm nghiệp Đức Hòa 37,552 tỷ đồng, Công ty TNHH khai thác khoáng sản Đắk Nông Sài Gòn 1,359 tỷ đồng, Công ty CP Đông Bắc 2,652 tỷ đồng, Công ty TNHH Hào Quang 1,408 tỷ đồng, Công ty CP chế biến Nông lâm sản dược liệu sạch 3,225 tỷ đồng;
Ngoài ra, một số doanh nghiệp có sai phạm, sử dụng đất không hiệu quả, UBND tỉnh đã thu hồi, nhưng việc xử lý nghĩa vụ tài chính chưa dứt điểm (Công ty CP Đầu tư Xây dựng 59 nợ 1,130 tỷ đồng, Công ty TNHH Bảo Lâm 2,792 tỷ đồng, Công ty TNHH Greenieed 1,028 tỷ đồng).
Đặc biệt, trước thời điểm Thủ tướng Chính phủ có ý kiến chỉ đạo, kết luận tại Thông báo số 191/TB-VPCP ngày 22/7/2016 của Văn phòng Chính phủ, tỉnh Đắk Nông còn 13.517,5ha rừng chưa thực hiện các thủ tục và ký hợp đồng thuê rừng; UBND tỉnh chưa xác định giá trị tiền thuê rừng đối với diện tích này để thu ngân sách nhà nước.
UBND tỉnh ban hành quyết định thu hồi 502.316,4m2 đất, phê duyệt phương án bồi thường, xác định giá trị và chỉ đạo ứng ngân sách bồi thường tài sản trên đất (vườn cây cao su) cho Công ty CP Daknoruco 4,6 tỷ đồng, do công ty không có nhu cầu sử dụng, có đơn xin trả lại địa phương để thực hiện quy hoạch mở rộng thị trấn Đắk Buk So, huyện Tuy Đức không đúng quy định.
Đề nghị thực hiện kết luận của Ủy ban Kiểm tra Trung ương
Tổng Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng Chính phủ yêu cầu lãnh đạo, nguyên lãnh đạo UBND tỉnh Đắk Nông thực hiện nghiêm các nội dung kết luận của UBKT Trung ương tại Thông báo số 555/TB-UBKTTW ngày 14/12/2018; các Quyết định xử lý của Thủ tướng Chính phủ .
Chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông tổ chức thực hiện kết luận thanh tra; chấn chỉnh, khắc phục, xử lý đối với những vi phạm, khuyết điểm;
Đồng thời, chỉ đạo Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông tổ chức thực hiện kết luận thanh tra; chấn chỉnh, khắc phục, xử lý đối với những vi phạm, khuyết điểm nêu tại kết luận thanh tra. Trong đó, chỉ đạo công an tỉnh xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật đối với Công ty TNHH Duy Hòa, Doanh nghiệp tư nhân Phạm Quốc và một số công ty, doanh nghiệp trên địa bàn đã có những vi phạm nghiêm trọng;
Chỉ đạo kiểm điểm trách nhiệm đối với lãnh đạo các sở: Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn, Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính; thủ trưởng các đơn vị được nêu trong kết luận.
Theo Thanh Tra
Ảnh: Hàng loạt đất rừng Đắk Nông bị lấn chiếm. Ảnh minh họa
Xem bài viết gốc tại đây:
