Trong quá trình chăn nuôi gia cầm, hiện tượng gà đi ngoài phân sống là vấn đề khá phổ biến, xuất hiện ở nhiều mô hình nuôi khác nhau như nuôi thả vườn, nuôi bán công nghiệp hay nuôi lồng. Mặc dù ban đầu triệu chứng này có thể chưa gây chết gà ngay, nhưng nếu người nuôi chủ quan, không xử lý kịp thời thì rất dễ dẫn đến rối loạn tiêu hóa kéo dài, suy giảm miễn dịch, chậm lớn và phát sinh nhiều bệnh đường ruột phức tạp.
Thực tế cho thấy, nhiều đàn gà vẫn ăn uống bình thường nhưng phân thải ra không tiêu, có mùi hôi chua, màu nhạt hoặc lẫn thức ăn chưa tiêu hóa. Đây là dấu hiệu cho thấy hệ tiêu hóa của gà đang gặp vấn đề nghiêm trọng. Việc nhận diện đúng nguyên nhân và áp dụng biện pháp khắc phục phù hợp sẽ giúp người nuôi giảm thiểu thiệt hại và ổn định đàn gà nhanh chóng.
Nguyên nhân khiến gà đi ngoài phân sống
Về cơ bản, hiện tượng gà ăn không tiêu và đi phân sống thường xuất phát từ sự mất cân bằng trong hệ tiêu hóa. Dưới đây là những nhóm nguyên nhân chính thường gặp nhất trong thực tế chăn nuôi.
Nhiễm vi khuẩn đường ruột, đặc biệt là E.coli
Những người theo dõi SV388 Link chia sẻ: Vi khuẩn E.coli tồn tại phổ biến trong môi trường chăn nuôi. Khi điều kiện vệ sinh chuồng trại kém hoặc sức đề kháng của gà suy giảm, vi khuẩn này sẽ phát triển mạnh trong đường ruột và gây rối loạn tiêu hóa.
- Chuồng trại ẩm ướt, phân không được dọn thường xuyên
- Máng ăn, máng uống bẩn, tồn dư thức ăn ôi thiu
- Nước uống nhiễm bẩn hoặc không được thay hằng ngày
- Gà không được tiêm phòng đầy đủ, miễn dịch yếu
Khi bị E.coli tấn công, khả năng hấp thụ dưỡng chất của ruột non suy giảm rõ rệt, dẫn đến thức ăn không được tiêu hóa hoàn toàn và thải ra ngoài dưới dạng phân sống.
Thiếu men tiêu hóa và vi sinh có lợi
Hệ tiêu hóa của gà, đặc biệt là gà con và gà nuôi nhốt, rất nhạy cảm. Nếu khẩu phần ăn mất cân đối hoặc không được bổ sung men vi sinh, vi khuẩn có lợi sẽ suy giảm, tạo điều kiện cho vi khuẩn gây hại phát triển.
- Cho ăn quá nhiều đạm, tinh bột trong thời gian ngắn
- Thay đổi thức ăn đột ngột khiến gà chưa kịp thích nghi
- Không bổ sung men tiêu hóa trong các giai đoạn stress
- Gà ăn nhiều nhưng uống ít nước, làm thức ăn khó tiêu
Tắc diều, rối loạn tiêu hóa cơ học
Ở những đàn gà nuôi thả, gà có thể ăn phải rơm rạ, cỏ khô, vỏ trấu hoặc dị vật. Khi lượng chất xơ thô quá nhiều, diều và ruột dễ bị tắc nghẽn, làm giảm nhu động ruột và gây hiện tượng phân sống kéo dài.
Dấu hiệu nhận biết gà đi ngoài phân sống
Khi tình trạng tiêu hóa kém kéo dài, gà sẽ xuất hiện nhiều biểu hiện bất thường cả về thể trạng lẫn hành vi. Người nuôi cần quan sát kỹ để phát hiện sớm.
- Phân loãng, phân sống, có mùi hôi hoặc chua
- Gà sụt cân nhanh, lông xù, kém mượt
- Ít vận động, thường đứng ủ rũ một chỗ
- Diều căng cứng, sờ thấy thức ăn không tiêu
- Gà hay lắc đầu, vươn cổ như bị nghẹn
Những người quan tâm khuyến mãi SV388 cho biết: Trong trường hợp nặng, khi mổ khám có thể thấy lách sưng hoặc hoại tử, tủy xương nhạt màu, cơ đùi có mùi hôi, cho thấy bệnh đã ảnh hưởng sâu đến các cơ quan bên trong.
Cách xử lý khi gà đi ngoài phân sống
Việc xử lý cần kết hợp đồng bộ giữa điều trị nguyên nhân, phục hồi hệ tiêu hóa và tăng cường sức đề kháng cho đàn gà.
Ổn định đường ruột và kiểm soát vi khuẩn
- Sử dụng kháng sinh phổ rộng phù hợp trong 3–7 ngày để kiểm soát vi khuẩn đường ruột
- Trong thời gian điều trị, giảm lượng thức ăn đạm, ưu tiên thức ăn dễ tiêu
Bổ sung men tiêu hóa và điện giải
- Bổ sung men tiêu hóa liên tục từ 2–3 tháng để tái lập hệ vi sinh đường ruột
- Kết hợp vitamin tổng hợp và điện giải để chống mất nước
- Cung cấp khoáng chất giúp gà nhanh hồi phục thể trạng
Hỗ trợ cơ học cho diều
- Massage nhẹ diều cho gà vào buổi sáng sớm
- Cho uống nước ấm để làm mềm thức ăn tồn đọng
Chữa gà đi ngoài phân sống bằng phương pháp dân gian
Bên cạnh các biện pháp thú y, nhiều hộ chăn nuôi còn áp dụng phương pháp dân gian nhằm hỗ trợ điều trị và phòng bệnh hiệu quả.
Dùng tỏi để cải thiện tiêu hóa
Tỏi có tính kháng khuẩn tự nhiên, giúp ức chế vi khuẩn có hại và tăng cường miễn dịch cho gà.
- Giã nát tỏi, lấy nước pha loãng cho gà uống
- Phần xác trộn vào thức ăn với lượng vừa phải
- Vỏ tỏi có thể treo trong chuồng để khử mùi
Việc sử dụng tỏi đều đặn không chỉ giúp gà tiêu hóa tốt hơn mà còn hỗ trợ phòng ngừa các bệnh đường ruột và hô hấp thường gặp.
Câu hỏi thường gặp
Hỏi: Đàn gà 25 ngày tuổi nuôi trong lồng, đi phân sống nhưng vẫn ăn uống bình thường, có phải do cầu trùng không?
Trả lời: Trường hợp này khả năng cao không phải cầu trùng, vì cầu trùng thường gây phân có máu hoặc phân sệt màu nâu đỏ. Nguyên nhân phổ biến hơn là do nhiễm E.coli hoặc thiếu men tiêu hóa. Người nuôi cần tập trung ổn định đường ruột, bổ sung men vi sinh và theo dõi sát tình trạng đàn gà trong vài ngày.
Hiện tượng gà đi ngoài phân sống tuy không phải là bệnh quá nguy hiểm ở giai đoạn đầu, nhưng nếu kéo dài sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến năng suất và hiệu quả chăn nuôi. Việc duy trì vệ sinh chuồng trại, xây dựng khẩu phần ăn hợp lý, bổ sung men tiêu hóa định kỳ và tiêm phòng đúng lịch là những yếu tố then chốt giúp đàn gà luôn khỏe mạnh, lớn nhanh và hạn chế rủi ro bệnh tật.
