Công nghệ VAR đã được sử dụng ở nhiều giải đấu lớn, nhưng đây là lần đầu tiên nó được áp dụng tại Asian Cup. Vậy cụ thể công nghệ VAR là gì? Dưới đây là những điều bạn nên biết về công nghệ VAR.
Công nghệ VAR là gì?
Theo MM88, VAR (viết tắt của Video Assistant Referee) là công nghệ được sử dụng để hỗ trợ trọng tài đưa ra quyết định trong những tình huống đặc biệt của trận đấu.
Tại AFC Asian Cup 2019, công nghệ VAR (Trợ lý trọng tài video) lần đầu tiên được áp dụng từ vòng tứ kết, giúp trọng tài đưa ra quyết định công bằng khi gặp phải những tình huống gây tranh cãi. Trận đấu đầu tiên sử dụng VAR là giữa Việt Nam và Nhật Bản.
Nguồn gốc của công nghệ VAR
Nguồn gốc của Công nghệ VAR (Video Assistant Referee) bắt đầu từ một dự án đầy tham vọng nhằm hiện đại hóa và cải thiện tính công bằng của bóng đá, do Liên đoàn Bóng đá Hoàng gia Hà Lan (KNVB) khởi xướng.
Dưới đây là các mốc lịch sử quan trọng:
Ý tưởng và Khởi xướng (Đầu thập niên 2010)
- Nguồn gốc: Ý tưởng về VAR được hình thành từ dự án Refereeing 2.0 (Trọng tài 2.0) của Liên đoàn Bóng đá Hoàng gia Hà Lan (KNVB) vào đầu những năm 2010.
- Động lực: Nhu cầu áp dụng công nghệ trở nên cấp thiết sau những sai lầm nghiêm trọng của trọng tài, đặc biệt là các tình huống bóng chạm tay gây tranh cãi hoặc bàn thắng ma (ví dụ như tình huống Frank Lampard bị từ chối bàn thắng trong trận Anh vs Đức tại World Cup 2010). KNVB và các bên liên quan muốn giúp trọng tài tránh khỏi những sai lầm mà mọi người đều có thể thấy rõ ngay lập tức qua TV.
Thử nghiệm và Phê duyệt (2014 – 2016)
- Kiến nghị: Năm 2014, KNVB chính thức gửi kiến nghị tới Hội đồng Hiệp hội Bóng đá Quốc tế (IFAB) — cơ quan chịu trách nhiệm về Luật Bóng đá — để sửa đổi luật và cho phép thử nghiệm hệ thống video hỗ trợ.
- Phê duyệt thử nghiệm: Sau nhiều lần xem xét, IFAB đã chấp thuận kế hoạch thử nghiệm VAR vào năm 2016.
- Lần thử nghiệm chính thức đầu tiên: VAR được thử nghiệm lần đầu tiên trong một trận đấu chuyên nghiệp tại United Soccer League (Mỹ) vào tháng 8 năm 2016.
Ra mắt và Áp dụng Rộng rãi (2017 – 2018)
- Giải đấu quốc tế đầu tiên: VAR được sử dụng trong một giải đấu lớn của FIFA lần đầu tiên tại FIFA Confederations Cup 2017.
- Bước ngoặt lịch sử: Công nghệ VAR thực sự gây tiếng vang lớn và được áp dụng chính thức trên toàn cầu tại FIFA World Cup 2018 ở Nga. Đây là lần đầu tiên công nghệ này xuất hiện ở một giải đấu toàn cầu, đánh dấu sự thay đổi lớn trong lịch sử luật bóng đá.
- Các giải VĐQG: Sau World Cup 2018, các giải đấu hàng đầu châu Âu như La Liga, Bundesliga, Serie A bắt đầu áp dụng VAR. UEFA Champions League bắt đầu triển khai từ vòng knock-out mùa giải 2018-2019.
Ưu và nhược điểm của VAR
| Ưu điểm | Nhược điểm |
| Tăng cường công lý | Tham gia vào việc loại bỏ những sai lầm lớn trong phán đoán |
| Giảm áp lực cho trọng tài | Hỗ trợ trọng tài đưa ra quyết định quan trọng một cách tự tin |
| Xác nhận luật việt vị | Nó giúp xác định chính xác hơn các tình huống rất gần và rất xa. |
VAR được sử dụng khi nào?
Các chuyên gia từ mm88 directory chia sẻ, VAR chỉ được sử dụng trong một số tình huống nhất định trong trận đấu, chẳng hạn như phạt đền, phạm lỗi, bàn thắng và thẻ đỏ trực tiếp.
- Bàn thắng: Nếu hai đội đang tranh giành điểm số, VAR sẽ được sử dụng để kiểm tra lỗi việt vị, kéo áo và các lỗi bất thường khác trong quá trình ghi bàn. Ngay cả khi một cầu thủ chỉ việt vị vài inch, bàn thắng cũng sẽ không được công nhận.
- Hình phạt: Khu vực bên trong vòng cấm địa là nơi VAR được sử dụng thường xuyên nhất. Trọng tài có thể xác nhận hoặc hủy bỏ quyết định phạt đền sau khi tham khảo VAR.
- Thẻ đỏ trực tiếp: VAR sẽ ngăn chặn các hành động bạo lực, tuy nhiên VAR chỉ được sử dụng trong trường hợp nhận thẻ đỏ trực tiếp, không phải thẻ vàng thứ hai.
- Tìm lỗi: Trên thực tế, trọng tài cũng mắc sai lầm rất nhiều lần. Một ví dụ đáng chú ý là trận đấu giữa Arsenal và Chelsea năm 2014. Oxlade-Chamberlain của Arsenal đã mắc lỗi, nhưng trọng tài bất ngờ rút thẻ đỏ cho Kieran Gibbs, một cầu thủ khác có hình dạng đầu tương tự Chamberlain. Với công nghệ VAR, các sai sót của trọng tài có thể được sửa chữa. Tuy nhiên, VAR cũng có một số hạn chế để đảm bảo trận đấu không bị gián đoạn.
Cách thức hoạt động trong bóng đá
Sự can thiệp của VAR diễn ra theo ba bước chính:
- Sự cố xảy ra: Trọng tài đã đưa ra quyết định ban đầu, mặc dù sự cố đã xảy ra nhưng ông không nhìn thấy.
- Đánh giá và khuyến nghị:
- Trợ lý trọng tài video (VAR và AVAR) theo dõi trận đấu từ phòng điều hành trung tâm (phòng thí nghiệm VAR).
- Nếu họ thấy “lỗi rõ ràng” hoặc “bỏ lỡ tình huống quan trọng”, họ sẽ báo cáo với trọng tài qua tai nghe.
- Quyết định cuối cùng:
- Xem lại trên sân (OFR): Trọng tài sẽ ra ngoài đường biên để xem lại video trên màn hình. Đây là phương pháp được khuyến khích nhất vì quyết định cuối cùng thuộc về trọng tài sau khi xem lại sự việc trực tiếp.
- Chấp nhận khuyến nghị: Trong một số tình huống cụ thể (ví dụ: lỗi việt vị đơn giản, bóng ra ngoài), trọng tài có thể ngay lập tức dựa vào và chấp nhận khuyến nghị của VAR.
- Kết quả: Trọng tài đưa ra tín hiệu cuối cùng (thường là tín hiệu tay hình chữ nhật để báo hiệu đã tham khảo VAR) và đưa ra quyết định cuối cùng.
Tại World Cup 2018, FIFA đã giới thiệu VAR sau nhiều lần thử nghiệm ở các giải đấu khác. Thành công của VAR đã được chứng minh rõ ràng, khi các quyết định của trọng tài chính xác hơn và số tình huống dẫn đến loạt sút luân lưu cũng cao hơn so với World Cup năm đó.
Đó là lý do tại sao các giải đấu hàng đầu châu Âu khác như Serie A, La Liga, Bundesliga, v.v. Giải Ngoại hạng Anh cũng sẽ sử dụng nó vào mùa giải tới cùng với UEFA Champions League.
Vậy là bài viết đã giải đáp công nghệ VAR là gì? cùng những quy định quan trọng. Cảm ơn các bạn đã theo dõi!
