(Phapluatmoitruong.vn) – Chiều 15/3/2024, trong khuôn khổ Hội Báo toàn quốc năm 2024 diễn ra tại TP.HCM, Diễn đàn Báo chí toàn quốc chính thức khai mạc với 12 phiên, cùng 10 chủ đề thời sự, nóng bỏng về xu hướng báo chí hiện đại.
Chủ tịch UBND TP.HCM “đặt hàng” các cơ quan báo chí
Tại Diễn đàn, ông Phan Văn Mãi – Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết, hiện nay TP.HCM có đầy đủ các cơ quan đại diện của các báo, tạp chí, báo nói, báo hình của trung ương và địa phương. Thành phố cũng đang có nhiều cơ quan báo chí, truyền thông hoạt động rất sôi nổi, góp phần đồng hành cùng sự phát triển kinh tế – xã hội của TP.
Theo Chủ tịch UBND TP: “Với tư cách là một cực tăng trưởng và là “đầu tàu” của cả nước trong chuyển động của kinh tế khu vực và toàn cầu, TP.HCM đang có nhiều cơ hội cũng như thách thức. Hiện Quốc hội đã có cơ chế, chính sách cho TP bằng Nghị quyết 98. Đồng thời, để giải quyết điểm nghẽn về hạ tầng thì hiện nay TP cũng tập trung các nguồn lực để tăng tốc hoàn thành, đảm bảo tiến độ đã đề ra”.
“Tôi mong muốn các cơ quan báo chí, truyền thông sẽ đồng hành cùng TP trong công tác tuyên truyền người dân và phản ánh sinh động quá trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội. Đồng thời, bằng kinh nghiệm của mình có những góp ý, chia sẻ, giúp cho TP nhìn rõ hơn những điểm nghẽn chiến lược và định hướng, giải pháp trong thời gian tới”, ông Mãi nói thêm.
Cũng tại Diễn dàn, Chủ tịch UBND TP.HCM cho biết, năm 2025 là năm kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. TP đã ban hành kế hoạch triển khai các hoạt động kỷ niệm, chào mừng, từ sáng tác văn học nghệ thuật đến phát động phong trào thi đua đặc biệt, triển khai các công trình, dự án… Vì vậy, mong muốn báo chí chung tay trong những hoạt động kỷ niệm này, không chỉ ở góc độ tuyên truyền, lan tỏa thông tin mà có thể tham gia trực tiếp, sâu hơn vào các hoạt động thiết thực chào mừng ngày lễ lớn của đất nước.
Chủ tịch UBND TP.HCM Phan Văn Mãi gợi ý báo chí cần có nhiều chia sẻ, góp ý giúp cho TP nhìn rõ hơn những điểm nghẽn chiến lược và định hướng trong thời gian tới.
Nếu không thay đổi báo chí sẽ bị thay thế!
Phát biểu tại phiên toàn thể khai mạc Diễn đàn báo chí toàn quốc 2024, ông Nguyễn Mạnh Hùng – Bộ trưởng Bộ TTTT cho biết, công nghệ số ảnh hưởng đầu tiên và mạnh mẽ, nhất là đối với lĩnh vực báo chí, truyền thông và tạo ra sự thay đổi căn bản của lĩnh vực này. Thay đổi căn bản tức là tương lai sẽ không nằm trên đường kéo dài của quá khứ. Nếu thay đổi thành công thì tương lai của chúng ta sẽ nằm phía trên của đường kéo dài, nếu không thì sẽ nằm phía dưới của đường kéo dài này.
“Vài năm trở lại đây, công nghệ số lấy đi một số việc cũ nhưng cũng tạo ra những việc mới. Vậy là báo chí phải làm những việc mới. Đổi mới báo chí nằm ở chỗ báo chí phải làm hơn những gì mình đang làm. Báo chí cần một không gian rộng hơn là “Ai, cái gì, khi nào và ở đâu”, tức là rộng hơn việc đưa tin”, ông Hùng gợi ý thêm.
Theo ông Hùng, những khó khăn và những vấn đề của báo chí gần đây không làm giảm đi vai trò của báo chí, mà chỉ nói lên một điều là báo chí cần phải đổi mới. Không thay đổi thì sẽ bị thay thế. Công nghệ số, Internet và truyền thông xã hội là những cú huých mạnh mẽ để đổi mới báo chí. Sự đổi mới này sẽ chỉ làm tăng lên vai trò và sự đóng góp của báo chí cách mạng vào sự nghiệp xây dựng Việt Nam hùng cường và thịnh vượng.
“Muốn đi xa thì phải về gần. Báo chí muốn đổi mới thì phải tìm về và giữ vững những giá trị cốt lõi và sứ mệnh ban đầu của báo chí cách mạng. Giữ cái bất biến này để ứng vạn biến. Cái vạn biến này chính là cách mà chúng ta làm báo. Không gian sáng tạo vô hạn của chúng ta là ở đây. Công cụ để thực hiện sự sáng tạo vô hạn đó chủ yếu là công nghệ số”, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ.
Ông Nguyễn Mạnh Hùng – Bộ trưởng Bộ TTTT phát biểu tại Diễn đàn.
Nhiều cơ hội và thách thức
Tại diễn đàn, các tham luận cũng nhìn nhận, đánh giá về diễn trình báo chí cách mạng Việt Nam đang tiến đến mốc 100 năm phát triển. Trải qua hành trình phát triển gần một thế kỷ, báo chí ngày càng thể hiện rõ tính định hướng, đề cao sứ mệnh, trách nhiệm và nâng cao hiệu quả hoạt động, từng bước khẳng định tính chuyên nghiệp, nhân văn, hiện đại, đóng góp rất quan trọng vào thành tựu chung của đất nước, dân tộc.
Trong giai đoạn hiện nay, báo chí đã không ngừng đổi mới, sáng tạo, linh hoạt, hiệu quả, đẩy mạnh ứng dụng và làm chủ công nghệ truyền thông hiện đại với sự ra đời nhiều chương trình, sản phẩm mới, lan tỏa sâu rộng trên các nền tảng số, có hiệu ứng tốt trong xã hội.
Tuy nhiên, các đại biểu cũng dự báo, trước sự cạnh tranh ngày càng gay gắt từ các loại hình thông tin mới như mạng xã hội, hiện tại đang là thời điểm vô cùng khó khăn của báo chí thế giới cũng như báo chí Việt Nam do sự phát triển của công nghệ, sự thay đổi trong thói quen và hành vi tiêu dùng thông tin của công chúng. Các cảnh báo về sự phát triển tràn lan của thông tin giả, thông tin sai lệch khiến cho niềm tin của xã hội đối với báo chí bị giảm sút, trong khi đó nguồn thu quảng cáo càng ngày càng sụt giảm với mọi loại hình báo chí, kể cả điện tử. Ngoài ra, báo chí dù vẫn giữ vai trò mang lại thông tin hữu ích cho xã hội, nhưng sứ mệnh hàng trăm năm qua đang bị đe dọa bởi những biến chuyển liên tục, đặc biệt trong khoảng 1 thập niên trở lại đây.
Ông Lê Quốc Minh – Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, cho biết, hiện nay báo chí đang đứng trước những thách thức cũng như cơ hội lớn. Thứ nhất, là sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo AI đang góp phần cải thiện công việc của nhà báo cũng như mang lại tiềm năng to lớn cho thế giới và cho nghề báo, nhưng cũng tiềm ẩn rủi ro, do đó, cần phải hết sức thận trọng. Nhiều tòa soạn lớn trên thế giới cũng có chung nỗi lo trước những rủi ro mà AI có thể mang lại, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất nội dung.
Thứ hai, hiện nay, báo chí thế giới cũng phải đối mặt với vấn nạn tin giả. Nhiều đối tượng đã sử dụng AI để bóp méo hình ảnh, tạo ra deep fake gây ra hậu quả nghiêm trọng.
Thứ ba, việc ngày càng có nhiều thiết bị mới xuất hiện đã và đang tạo ra cơ hội lớn cho báo chí phát triển.
Theo ông Lê Quốc Minh – Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, hiện nay báo chí đang đứng trước những thách thức cũng như cơ hội lớn với sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo AI.
Theo ông Lê Quốc Minh, trong thời gian tới, các cơ quan báo chí cần phải thúc đẩy để ban hành những quy định pháp lý nhằm bảo vệ tài sản trí tuệ của báo chí, để không bị sử dụng và phân tích bởi các hệ thống AI mà không có sự chấp thuận và không có đền bù tài chính thỏa đáng.
Bên cạnh đó, các cơ quan báo chí cũng cần tìm ra thị trường ngách, thử nghiệm các mô hình kinh doanh mới; Cần xác định rõ đối tượng độc giả để có thể phát triển những mô hình kinh tế báo chí với biên lợi nhuận cao, người dùng trung thành hoặc mối quan hệ trực tiếp với các nhà quảng cáo cụ thể mà không bị lệ thuộc vào các nền tảng công nghệ.
Ngoài ra, các cơ quan cần tìm kiếm các nguồn doanh thu khác, trong đó phải coi doanh thu từ độc giả là chiến lược bền vững hàng đầu. Ưu tiên Digital nhưng không có nghĩa là ưu tiên mạng xã hội, cần phải kéo độc giả trở lại với website của báo chí. Đồng thời, báo in cần được nâng niu và đối xử như một sản phẩm cao cấp, mang lại những thông tin giá trị với chiều sâu cùng sự hiểu biết mà chỉ con người mới có thể mang lại.
Ngọc Tân
(Theo Môi trường và Đô thị điện tử)
Ảnh: Toàn cảnh Diễn đàn Báo chí toàn quốc 2024.
