Kênh Ba Bò là một trong những điểm nóng về ô nhiễm môi trường trên địa bàn TP Hồ Chí Minh. Tình trạng này đã kéo dài nhiều năm qua. Kết quả giám sát của Chi cục Bảo vệ môi trường thuộc Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) TP Hồ Chí Minh từ năm 2004 cho thấy chất lượng nước kênh Ba Bò ô nhiễm rất nghiêm trọng, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống của người dân trong khu vực và hạ lưu sông Sài Gòn.
UBND TP Hồ Chí Minh và UBND tỉnh Bình Dương đã chủ trương và nhiều lần chỉ đạo các sở, ngành, chính quyền địa phương thực hiện một số biện pháp nhằm kiểm soát, giảm thiểu ô nhiễm môi trường, giải quyết dứt điểm tình trạng ô nhiễm và ngập úng trong lưu vực kênh Ba Bò,
Tuy nhiên, Thông báo Kết luận thanh tra (KLTT) việc thực hiện dự án “Đầu tư cải tạo kênh Ba Bò tại phường Bình Chiểu, TP Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh và phường Bình Hòa, TP Thuận An, tỉnh Bình Dương” của Thanh tra TP Hồ Chí Minh công bố mới đây đã thấy có rất nhiều sai phạm.
Cơ quan thanh tra đánh giá, trong quá trình thực hiện dự án, chủ đầu tư và các đơn vị tư vấn đã có vi phạm trong nhiều khâu, từ lập, thẩm định phê duyệt dự toán, lập, thẩm định, phê duyệt, điều chỉnh dự án, bản vẽ thiết kế cơ sở, công tác đấu thầu, lựa chọn nhà thầu, nghiệm thu, thanh toán…
Những vi phạm này đã dẫn đến dự án kéo dài nhiều năm, ảnh hưởng đến tính cấp bách, hiệu quả của dự án, gây lãng phí và không đạt được mục tiêu xử lý ô nhiễm nước thải và cải thiện môi trường đặt ra từ đầu.
Những vi phạm này đúng như nhận định của Cục Cảnh sát phòng, chống tội phạm về môi trường – Bộ Công an và Cơ quan CSĐT Công an TP Hồ Chí Minh báo cáo Chủ tịch UBND thành phố trước đây. Hiện nay, chính quyền thành phố đã và đang chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan cùng chủ đầu tư đề xuất phương án khắc phục những tồn tại đối với hệ thống xử lý nước thải để thực hiện mục tiêu dự án.
Theo KLTT, Trung tâm Điều hành Chương trình chống ngập nước TP Hồ Chí Minh đã có rất nhiều sai phạm trong dự án này. Cụ thể, Trung tâm đã trình hồ sơ điều chỉnh dự án nhưng đánh giá không đúng thực tế mức độ ô nhiễm của nước kênh Ba Bò, bỏ qua các ý kiến góp ý đánh giá của Sở Giao thông và Vận tải (GT&VT) dẫn đến thiết kế áp dụng cho dự án không phù hợp, công nghệ xử lý nước thải không đáp ứng được mục tiêu đề ra khi xin điều chỉnh dự án. Do đó, Trạm xử lý nước thải vẫn chưa thể vận hành, gây lãng phí, không hiệu quả về kinh tế – xã hội.
Trung tâm này chưa đánh giá đầy đủ cơ sở dữ liệu của dự án trong giai đoạn 5 đến 10 năm, chưa phân tích đánh giá kỹ phương thức xử lý nguồn nước ô nhiễm kênh Ba Bò theo công nghệ hồ sinh học của hồ sơ thiết kế, không có hệ thống chắn rác, vớt rác, bùn, thu gom rác từ đầu nguồn Bình Dương, chưa tiếp thu đầy đủ ý kiến của Sở TN&MT.
Kết luận thanh tra việc thực hiện dự án “Đầu tư cải tạo kênh Ba Bò” đã thấy có rất nhiều sai phạm trong quá trình thực hiện dự án này.
Trung tâm cũng không bổ sung hoàn chỉnh thiết kế trước khi trình thẩm định và phê duyệt thiết kế kỹ thuật nhằm đảm bảo chất lượng thiết kế, chất lượng thi công công trình. Đây là nguyên nhân chính dẫn đến hệ thống bơm nước cho hồ sinh học mất tác dụng, gây lãng phí khi xây dựng hồ sinh học mà không thực hiện được mục tiêu dự án là xử lý nước thải, cải thiện môi trường cảnh quan đô thị.
Dự án đã được Trung tâm phê duyệt điều chỉnh thiết kế bản vẽ thi công và dự toán về chiều dài dường dẫn vào cầu, nhưng không có đường tiếp cận dự án, không tiếp cận giao thông Tỉnh lộ 43 và không đúng với thiết kế cơ sở đã được phê duyệt. Không lập báo cáo đánh giá tác động môi trường bổ sung theo quy định khi dự án được mở rộng thay đổi quy mô, công nghệ, xây dựng hồ sinh học xử lý nước thải, xây dựng 2 trạm bơm…
Đáng nói, Trung tâm cũng đã phê duyệt thiết kế bản vẽ thi công và dự toán 7 gói thầu còn một số vi phạm về áp dụng mã hiệu định mức, đơn giá vật liệu, cự ly vận chuyển, khối lượng,… chưa phù hợp làm chênh lệch tăng giá trị dự toán hơn 11,3 tỷ đồng…
Duyệt hồ sơ yêu cầu chỉ định thầu đối với gói thầu tư vấn dự toán khảo sát điều chỉnh, bổ sung và chi phí lập dự án đầu tư điều chỉnh không phù hợp và lập dự án đầu tư (điều chỉnh) còn nhiều tồn tại, mâu thuẫn… dẫn đến hệ thống xử lý nước thải hiện nay không thể vận hành được, không giải quyết mục tiêu của dự án xử lý ô nhiễm môi trường, gây lãng phí ngân sách nhà nước…
Đối với Sở GT&VT, KLTT nêu rõ đơn vị này đã thẩm định hồ sơ điều chỉnh dự án khi còn nhiều thiếu sót, bất cập. Thẩm định, phê duyệt dự án khi chưa phù hợp giữa thiết kế cơ sở với quy hoạch chi tiết xây dựng và các chỉ tiêu quy hoạch đã được chấp thuận; chưa báo cáo đề xuất xử lý liên quan việc tiếp nhận, bàn giao các công trình cầu theo chỉ đạo của UBND thành phố…
Từ những kết luận nêu trên, Chánh Thanh tra thành phố kiến nghị và đã được ông Ngô Minh Châu, Phó Chủ tịch UBND TP Hồ Chí Minh, chỉ đạo các cơ quan, đơn vị liên quan cùng phối hợp kiểm điểm, xử lý. Trong đó, giao Giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị tổ chức kiểm điểm, xử lý trách nhiệm theo thẩm quyền đối với tổ chức, cá nhân có thiếu sót, vi phạm như đã nêu tại KLTT.
Thuê đơn vị tư vấn để xây dựng phương án khắc phục, lấy ý kiến của các cơ quan chuyên môn có liên quan để đưa dự án vào vận hành theo mục tiêu đã duyệt, chú ý những tồn tại của hệ thống xử lý nước thải của dự án. Trường hợp không khắc phục được thiệt hại thì chuyển vụ việc sang cơ quan điều tra thụ lý làm rõ theo quy định.
Đồng thời, tổ chức lập, thẩm định, trình, phê duyệt lại dự toán các gói thầu Xây lắp số 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 và Nạo vét hồ điều tiết theo đúng quy định, làm cơ sở thực hiện công tác nghiệm thu; thanh, quyết toán công trình…
Cơ quan Thanh tra cũng kiến nghị nhanh chóng lập thủ tục ghi vốn đầu tư của dự án và hoàn trả tạm ứng theo đề nghị của Sở Tài chính để hoàn trả tạm ứng ngân sách đối với phần kinh phí hơn 7,1 tỷ đồng bồi thường, hỗ trợ cho diện tích đất 37.436 m2 đất xây dựng hồ sinh học. Khẩn trương tổ chức kiểm điểm tập thể, cá nhân theo kết luận của Bộ Tài chính, thu hồi nộp ngân sách số tiền hơn 749 triệu đồng do chi sai quy định về xây dựng cơ bản tại các gói thầu số 2, 6 và rà phá bom mìn theo nội dung Báo cáo kiểm toán ngày 31/12/2020 của Kiểm toán Nhà nước.
Phú Lữ – Báo CAND
Theo Công An Nhân Dân
Ảnh: Kênh Ba Bò là một trong những điểm nóng về ô nhiễm môi trường trên địa bàn TP Hồ Chí Minh kéo dài nhiều năm qua.
Xem bài viết gốc tại đây:
https://cand.com.vn/ban-doc-cand/qua-nhieu-sai-pham-tai-du-an-cai-tao-kenh-ba-bo-i694333/
