Ô nhiễm tiếng ồn

Bài toán ô nhiễm tiếng ồn đã được đặt ra từ lâu, nhưng dường như chưa có biện pháp xử lý triệt để. Từ thực tế cho thấy, tiếng ồn đã ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, đặc biệt giảm đáng kể chất lượng cuộc sống của người dân.

Tôi vừa chứng kiến cảnh tượng sau đây, ngẫm mà thấy đáng sợ: Một chiếc xe buýt đang chạy trên đường bỗng bấm còi rất đột ngột. Tiếng còi chát chúa khiến một ông già đang đi xe đạp giật thót mình rồi loạng choạng. Rất may là một thanh niên đi xe máy tới nơi đã kịp đỡ ông. Nếu không, hẳn là ông đã ngã ra đường. Khi ấy không biết điều gì sẽ xảy ra khi có rất nhiều phương tiện đang lưu thông trên đường.

Tình trạng xe sử dụng còi to, bóp inh ỏi trên đường ở nước ta là rất phổ biến. Thật khủng khiếp khi giữa những ngày hè nắng, nóng như đổ lửa, đường bị kẹt xe mà chiếc nào cũng thi nhau bấm còi để hối thúc xe phía trước.

Tại những tuyến phố cho phép xe vận tải đi qua, rất nhiều xe bất chấp việc khống chế tốc độ đã vì vội mà chạy rầm rầm, rung chuyển cả đường phố. Bát cứ ở đâu, người ta cũng có thể thoải mái gây ra tiếng ồn.

Có những tuyến xe buýt ở Hà Nội đã thay toàn bộ xe mới mà lúc vận hành cứ kêu ken két, rầm rầm suốt chặng đường như “tra tấn” hành khách. Trên xe, phát nhạc inh ỏi. Lái và phụ xe nói chuyện to.

Nhiều đơn vị kinh doanh cần là có thể bắc loa ra hè tổ chức quảng cáo, tiếp thị oang oang cả một khu vực. Rồi thì những người bán hàng vặt cũng dùng loa rao hàng ồn ã khắp các ngõ ngách.

Nhiều nhà hàng kinh doanh đồ ăn uống mở cửa suốt từ sáng sớm đến khuya, khách khứa nhậu nhoẹt, hô hoán, chúc nhau ầm ĩ gây huyên náo quá mức, làm phiền dân sống ở xung quanh…Đó là chưa kể những cuộc sinh nhật của giới trẻ mở loa đài hết cỡ tới tận khuya, lấn át hết mọi sinh hoạt của mọi người.

Theo PGS.TS Nguyễn Đức Khiển, nguyên Viện trưởng Viện nghiên cứu Môi trường đô thị và Công nghiệp Viêt Nam, tiếng ồn phát sinh từ nhiều nguồn, trong đó được chia thành mấy nguồn chính sau :

– Từ hoạt động dịch vụ karaoke, các điểm vui chơi, dịch vụ có quy mô lớn như vũ trường, quán bar, beer club…
– Từ quán nhậu vỉa hè mở nhạc, hát loa di động công suất lớn, cường độ âm thanh lớn.
– Từ các hộ gia đình có trang bị dàn âm thanh, loa, karaoke, máy phát nhạc, chiếu phim; hộ gia đình thuê dàn nhạc để ca hát hoặc các sinh hoạt văn hóa gia đình như tiệc cưới, lễ tang, sinh nhật và các dạng sinh hoạt đám mừng, liên hoan khác…

– Tiếng ồn từ các phương tiện tham gia giao thông..

– Các loại hình buôn bán có sử dụng loa phát quảng cáo (siêu thị, chợ, tiệm photocopy, các điểm quảng cáo…), địa điểm sinh hoạt công cộng (công viên, nhà thờ, chùa…).

Đã có những quy định cấm gây tiếng ồn. Nhưng dường như không bao giờ được thực thi. Rất ít trường hợp bị xử lý khi vi phạm.

Lâu nay, chúng ta chỉ quan tâm đến chống ô nhiễm môi trường về rác, khí thải, nước thải, bụi bẩn mà hầu như quên hẳn việc chống tiếng ồn. Những nghiên cứu khoa học cho thấy tiếng ồn vượt ngưỡng cho phép cũng tác hại đến sức khỏe không kém bụi bẩn, không khí bị nhiễm độc.

Một chuyên gia ngành y tế cho biết, cường độ âm thanh ở mức trung bình trên dưới 50 dB là chấp nhận được, còn từ 80 dB trở lên thì có thể gây điếc. Trong khi đó, những tiếng hát lớn có khuếch đại thì cường độ lên tới 110 dB, gấp đôi bình thường. Điều đó gây tác hại với sức khỏe, ảnh hưởng tới giấc ngủ. Những người sống và tiếp xúc cường độ âm thanh lớn, thì thường không có giấc ngủ ngon.

Chuyên gia cũng dẫn chứng một thống kê cho thấy, nếu thường xuyên tiếp xúc với tiếng ồn thì mức độ sử dụng thuốc an thần cao hơn bình thường mà cũng không tạo ra giấc ngủ bình thường được. Năng suất lao động ảnh hưởng lớn vì về nhà nghỉ ngơi rồi vẫn bị “tra tấn” bởi tiếng ồn. Về lâu dài, ảnh hưởng từ tiếng ồn dẫn đến các bệnh về tâm thần, tim mạch, tăng huyết áp, dẫn đến đột quỵ, nhất là đối với những người lớn tuổi. Dễ nhận thấy nhất là tiếng ồn ảnh hưởng đến tâm lý, gây bức xúc cho người dân. Từ bức xúc đó, có thể dẫn đến tranh cãi thậm chí xô xát, án mạng xảy ra.

Trên thực tế, chúng ta đã thấy có rất nhiều vụ án mạng đau lòng xảy ra mà nguyên nhân xuất phát từ sự “tra tấn” của những thứ âm thanh được sử dụng với âm lượng “quá tải”, trong đó đặc biệt là từ việc hát karaoke. Người mở loa to, người bị làm phiền dẫn tới cãi vã. Trong trường hợp này, nếu không kiềm chế được, rất có thể từ hàng xóm của nhau thậm chí ruột thịt trong gia đình mà người mất mạng, kẻ vướng vòng lao lý.

Theo Luật sư Trương Xuân Hải, Đoàn Luật sư TP. Hà Nội, hiện nay, việc xử lý vi phạm về tiếng ồn được thực hiện theo Nghị định 155/2016 của Chính phủ về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường và Nghị định 167/2013 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an toàn, trật tự, xã hội, phòng chống tệ nạn xã hội, phòng cháy chữa cháy, chống bạo lực gia đình. Tuy nhiên, mức phạt tiền Nghị định 167 quy định chỉ từ 100.000-300.000 đồng nên không đủ sức răn đe.

“Bên cạnh đó, quy định chỉ xử phạt từ 22 giờ đến 6 giờ hôm sau, thì các khung giờ khác đang bị bỏ ngỏ. Hơn nữa, đây cũng là khoảng thời gian ngoài giờ hành chính nên UBND quận, huyện, phường xã khó khăn trong công tác kiểm tra, phát hiện vi phạm để có thể kịp thời xử lý. Ngoài ra, máy móc, thiết bị đo tiếng ồn vẫn là rào cản trong công tác xử lý. Bởi, để xử lý các trường hợp vi phạm về tiếng ồn phải đo tiếng ồn, xác định vượt quá quy chuẩn cho phép. Trong khi các phường xã không có thiết bị đo tiếng ồn, phải gọi đơn vị có chức năng. Thêm vào đó, loa kéo hát karaoke được xác định là nguồn gây ồn song loại này không cố định, dễ di chuyển, dễ điều chỉnh khi cần, có tính đặc thù nhưng pháp luật chưa quy định cụ thể trong việc xử lý…” Luật sư Hải chia sẻ thêm.

Một xã hội, đất nước văn minh phải có môi trường sạch sẽ trong đó sự yên tĩnh tạo nên vẻ yên bình, có lợi cho sức khỏe con người. Hãy quan sát những thành phố lớn trên thế giới.

Mức độ nguy nga, hoành tráng, đường phố rộng, dài, dân cư đông hơn nhiều so với các thành phố lớn ở nước ta nhưng lại hầu như không có tiếng ồn. Không có tiếng còi của xe cộ và tiếng còi công an cùng mọi tiếng ồn khác. Con người nói năng cũng từ tốn, vừa đủ nghe chứ không nói to quá mức cần thiết, càng không có hiện tượng cãi lộn. Đó quả là những thành phố rất đáng sống vậy.

Giảm thiểu tiếng ồn đến mức không thể giảm hơn ở bất cứ đâu, nhất là nơi đông người, có sinh hoạt cộng đồng là một biểu hiện của trình độ văn hóa, dân trí.

Có thể nói, nếu các cấp chính quyền quyết tâm, cùng với những quy định, công cụ pháp luật, thì vấn nạn ô nhiễm tiếng ồn sẽ sớm được xử lý triệt để, đem lại cuộc sống bình yên, nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân. Người dân đang kỳ vọng vào sự quyết tâm, quyết liệt của chính quyền, mà đặc biệt là vai trò của người đứng đầu.

TS.Đồng Xuân Thụ

(Theo Môi trường & Đô thị điện tử)

Ảnh: Ô nhiễm tiếng ồn: Khi nỗi sợ đến từ âm thanh. Ảnh ITN