(Phapluatmoitruong.vn) – Đêm 28/10/2022, tại tư gia gia đình danh cầm – nhạc sĩ Văn Hải đã diễn ra đêm nhạc tiễn đưa ông về nơi đất mẹ.
Đêm nhạc do nhạc sĩ Văn Cường, người học trò yêu quý của danh cầm – nhạc sĩ Văn Hải, tổ chức. Dù diễn ra trong không gian hẹp, nhưng có hàng chục nghệ sĩ tên tuổi đến viếng và tham gia biểu diễn. Những bản tân cổ giao duyên nổi tiếng mà trong đó tiếng đàn của danh cầm Văn Hải từng một thời góp phần làm nổi lên những gương mặt, tên tuổi của bộ môn nghệ thuật đờn ca tài tử cải lương, khiến cho ngôi nhà của ông như trở thành một sân khấu thu nhỏ, đầy ấp tình người, tình thầy, nghĩa bạn.
Những câu hát mang đầy ý nghĩa “uống nước nhớ nguồn”, tri ân đồng nghiệp được thể hiện bằng sự tôn kính, tiếc thương qua những giọng ca ngọt ngào, mềm mại của các nghệ sĩ: NSƯT Phượng Hằng, NSƯT Minh Minh Tâm, NNƯT Lương Hồng Huệ, NS Hoài Dương, NS Châu Vương, NS Hoài Thanh (Huy chương vàng Trần Hữu Trang), Chuông Bạc Vọng Cổ Đỗ Ngọc Huyền, Quán quân Bông Lúa Vàng Phương Thúy, NS Tuấn Vương, NS Hà Mỹ Anh, NS Lâm Hà Hén, NS Tạ Thiên Tài… và các nhạc sĩ tên tuổi, trong đó có hàng chục học trò của danh cầm Văn Hải (đều có nghệ danh bắt đầu từ chữ “Văn” như thầy của mình) như: Văn Của, Văn Đại, Văn Sơn, Văn Lê, Văn Cường, Văn Phượng, Văn Dũng, Văn Hòa, Văn Thuật, Văn Nam, Văn Hảo, Văn Thanh, Văn Liêm, Văn Sự…
Trong đêm nhạc, NSƯT Phượng Hằng chia sẻ: “Nhạc sĩ Văn Hải ra đi là một sự mất mát lớn đối với sân khấu cải lương nói chung và bộ môn đờn ca tài tử cải lương nói riêng. Thật sự tôi khá bất ngờ và đau buồn khi anh qua đời ở tuổi 68, cái tuổi mà đáng lý ra anh còn có thể phục vụ cho âm nhạc nhiều hơn nữa. Vĩnh biệt anh, nhưng tôi vẫn còn nghe văng vẳng đâu đây tiếng đàn của anh trong những audio mà tôi đã thu từ hơn 20 năm trước”.
NSƯT Minh Minh Tâm và NSƯT Phượng Hằng trong 1 trích đoạn cải lương.
Nói về danh cầm Văn Hải, NSƯT Minh Minh Tâm tiếc nuối: “Anh đi quá sớm. Với tôi và nhiều đồng nghiệp, anh xứng đáng là một danh cầm, một tài hoa hiếm có của nền cổ nhạc Việt Nam mà chúng tôi ngưỡng vọng. Tôi còn nhớ mãi, ngày xưa, khi mới lên Sài Gòn thu âm audio, tôi được hát chung với NSND Lệ Thủy và may mắn làm sao, qua lời giới thiệu của nhạc sĩ Trung Hiếu, tôi mời được nhạc sĩ Văn Hải đến đờn. Và rồi tại phòng thu, bằng sự nắn nót, bằng những chữ đàn điêu luyện của anh, đã thổi được những giai điệu ngọt ngào nhưng cũng rất bay bổng vào trong từng câu hát, để từ đó những bài hát của tôi như: Mưa trên phố Huế, Người điên yêu trăng, trích đoạn Máu nhuộm sân chùa được thính giả đón nhận và đi vào lòng người. Hôm nay, tôi hát lại bài Mưa trên phố Huế xem như là kỷ niệm một thời gắn bó, một sự tri ân chân thành dành cho anh. Việc các học trò của ông lấy chữ “Văn” đầu tiên để đặt nghệ danh cho mình đó được xem như là một trường phái mà trong đó có sự tôn sùng, kính trọng dành cho ông”, NSƯT Minh Minh Tâm cho biết.
Từ thập niên 90 của thế kỷ trước, khi phong trào tân cổ hơi dài được khởi xướng bắt đầu từ những nghệ sĩ Châu Thanh, Phượng Hằng, Cẩm Tiên, thì chính danh cầm Văn Hải là một trong những người đầu tiên tìm ra những giai điệu, những ngón đờn, chữ đờn phù hợp để hòa vào trong những câu tụng, những câu vọng cổ dài đến cả trăm chữ. Điều đó đã góp phần làm nổi lên những tên tuổi nghệ sĩ hơi dài như Châu Thanh, Phượng Hằng, Nhã Phượng…, được khán giả đón nhận và yêu thích. Và cho đến ngày nay, nhiều khán giả vẫn thích nghe các nghệ sĩ hát cải lương hơi dài mà trong đó lời nhạc của Văn Hải vẫn còn vang mãi.
Đêm nhạc tiễn đưa danh cầm – nhạc sĩ Văn Hải có sự tham dự của đông đảo nghệ sĩ nổi tiếng.
Có mặt tại đêm nhạc, nghệ sĩ Châu Vương cho biết: “Tôi không được anh Văn Hải trực tiếp đờn cho hát, nhưng tôi học hỏi được rất nhiều điều bổ ích do anh hướng dẫn và chỉ dạy. Tôi còn nhớ vào những năm 80, mỗi khi nhạc sĩ Văn Hải đờn cho Châu Thanh tập hát hơi dài, tôi đều ngồi bên cạnh lắng nghe và ghi chép, học hỏi. Tôi nhớ có nhiều lần trong lúc tập, Văn Hải đã nói với Châu Thanh rằng, Kiệt à, (Tức Tuấn Kiệt, nghệ danh trước kia của Châu Thanh) chú phải hát và tuân thủ theo làn điệu, chữ đàn của tôi thì mới có thể thành công với chất giọng hơi dài của chú. Và đúng như những gì Văn Hải dự đoán, danh ca Châu Thanh đã thành công và nổi danh qua những bài tân cổ, những trích đoạn hơi dài được khởi đầu từ danh cầm Văn Hải, dù sau đó Châu Thanh còn học thêm ở một vài nhạc sĩ khác”.
“Hôm qua, nghe tin anh ra đi, tôi không muốn tin vào điều đó. Tôi điện thoại cho lãnh đạo Hội Sân khấu Tp.HCM để xác nhận và rồi bật khóc khi biết điều đó là sự thật… Với tôi, anh mãi là bậc đàn anh, một nhạc sĩ tài hoa, hiếm có sau Văn Vĩ và Văn Giỏi. Và tôi nghĩ rằng, trong tương lai bộ môn đờn ca tài tử cải lương sẽ khó có được người nhạc sĩ thứ 2 nào có được những kỹ năng và ngững ngón đờn độc đáo, sáng tạo như anh”, NS Châu Vương nói thêm.
Chia sẻ cảm xúc trong đêm nhạc tiễn đưa ông, NNƯT Lương Hồng Huệ trải lòng: “Ngày tôi sinh ra thì nhạc sĩ Văn Hải đã thành danh từ lâu. Tôi yêu thích tiếng đàn của ông và mong muốn một ngày nào đó được chính ông đờn để thu âm cho những trích đoạn hơi dài của tôi. Và rồi tôi cũng có cơ hội được gặp ông trong những lần đi diễn, tuy nhiên, khi tôi chưa thực hiện được dự án của mình thì ông đã vĩnh viễn ra đi…”.
Từ trái qua: NSƯT Minh Minh Tâm, Tác giả Phùng Hiệu, NSƯT Phượng Hằng, NNƯT Lương Hồng Huệ và NS Hoài Thanh.
Danh cầm – nhạc sĩ Văn Hải tên thật là Nguyễn Văn Cư, sinh năm 1954 tại Tp.HCM. Ông theo học đờn guitar cổ từ năm 9 tuổi và được nhiều danh cầm như Văn Vỹ, Bảy Bá, Năm Cơ, Hai Thơm, Chín Trích… truyền nghề. Trong suốt quá trình hoạt động nghệ thuật, ông đã dành hàng chục năm rèn luyện kỹ năng để sáng tạo ra những ngón đờn, chữ đờn độc đáo góp phần làm phong phú cho bộ môn nghệ thuật đờn ca tài tử cải lương Việt Nam.
Sau khi thành danh, ông tham gia nhiều đoàn cải lương như đoàn Văn công Thành phố, Phước Chung, Minh Tơ, Huỳnh Long, Thanh Nga… và làm nhạc công cho nhiều vở diễn. Lúc sinh thời, ông từng tham gia đàn cho hơn 4.000 vở cải lương trên sân khấu, cải lương video và audio ăn khách.
Ngoài ra, ông cũng người thầy dành nhiều thời gian tham gia giảng dạy và đào tạo ra hàng chục nhạc sĩ cổ nhạc tên tuổi ngày nay như; Lữ Đạt, Hoàng Dũ, Văn Thuật, Văn Đại, Văn Hảo, Văn Liêm… Từ năm 2020, ông bị mắc bệnh suy thận mãn tính, tiểu đường và cao huyết áp… Dù được gia đình tích cực chạy chữa, nhưng bệnh tình vẫn không thuyên giảm. Ông qua đời vào ngày 25/10/2022 trong niềm tiếc thương vô hạn của gia đình, bạn bè và người mộ điệu.
Phùng Hiệu
(Theo Môi trường và Đô thị điện tử)
Ảnh: Đông đảo nghệ sĩ đến tiễn đưa danh cầm – nhạc sĩ Văn Hải.
