Một nhóm các nhà khoa học đã khởi động dự án với mục tiêu giải mã và giao tiếp với cá voi (cá nhà táng). Nếu thành công, con người sẽ hiểu thêm được cả một nền văn minh ở ngay gần chúng ta, bên dưới đại dương xanh thẳm.
Video: Smithsonian Magazine
Theo Tạp chí Hakai, sáng kiến này được gọi là Dự án CETI (Phiên dịch ngôn ngữa của Động vật biển có vú). Mục tiêu của dự án CETI là sử dụng trí thông minh nhân tạo để hiểu ngôn ngữ của cá nhà táng. Các nhà khoa học muốn giải mã âm thanh tiếng “click” mà cá nhà táng sử dụng để giao tiếp với nhau, còn được gọi là “codas”.
Các nhà nghiên cứu có kế hoạch sử dụng quá trình xử lý ngôn ngữ tự nhiên (NLP), một lĩnh vực phụ của AI tập trung vào xử lý ngôn ngữ viết và nói. Họ đã đưa các bản ghi codas của cá nhà táng vào một thuật toán NLP, với kết quả đầy hứa hẹn. trưởng nhóm máy học của Dự án CETI, cho biết, “chúng dường như hoạt động rất tốt, ít nhất là với một số nhiệm vụ tương đối đơn giản”.
Tuy vậy để đạt được mục tiêu tuyệt vời, các nhà khoa học sẽ cần nguồn dữ liệu rất lớn. Mục tiêu đầu tiên của Dự án CETI là thu thập 4 tỷ codas của cá nhà táng. Nhóm hiện đang có kế hoạch dựa trên nghiên cứu của Dự án Dominica, dự án đã thu thập được gần 100.000 codas. Để so sánh, GPT-3 – mô hình ngôn ngữ dự đoán deep learning nổi tiếng – đã được đào tạo bằng cách sử dụng khoảng 175 tỷ từ.
Các nhà nghiên cứu sẽ cần đặt tất cả codas vào ngữ cảnh, vì những từ không có ngữ cảnh sẽ không mang lại bất kỳ ý nghĩa nào. Điều đó đòi hỏi nhiều năm nghiên cứu trong môi trường sống tự nhiên của cá nhà táng.
Động lực lớn cho các nhà khoa học đó là tương lai khi Dự án CETI hoàn thành nhiệm vụ to lớn trên, thì khả năng một mô hình ngôn ngữ có thể được phát triển để giao tiếp với cá voi. Nếu chúng ta phát hiện ra rằng có cả một nền văn minh về cơ bản ở ngay gần chúng ta, có thể việc này sẽ dẫn đến một số thay đổi trong cách chúng ta đối xử với môi trường, và có thể sẽ dẫn đến sự tôn trọng hơn đối với thế giới sinh vật.
Hải Thanh
(Theo Môi trường & Đô thị điện tử)
